Binnen de Amersfoortse Brede Combinatie (ABC) werken scholen intensief samen met welzijnswerkers, kinderopvang en organisaties uit de buurt. Wethouder Fatma Ko?er Kaya zou de wijkgerichte aanpak graag in heel Nederland zien. ‘Alle kinderen verdienen dezelfde kansen in het leven. Initiatieven als ABC dragen daar succesvol aan bij.’
Door Winnifred Jelier
Onverstoord bouwen twee kleuters een toren van houten blokken, terwijl de Amersfoortse wethouder van onderwijs en cultuur, Fatma Ko?er Kaya, breed lachend de hand van schooldirecteur Karin van den Hoven schudt. De wethouder neemt vanmiddag een kijkje op ABC Rustenburg, waar onderwijs, kinderopvang en welzijn nauw samenwerken om leerlingen een totaalaanbod te kunnen bieden: kinderen volgen les, maar kunnen na schooltijd ook aanvullend taalonderwijs volgen of meedoen aan activiteiten van organisaties uit de wijk, zoals muziek-, sport- of schaaklessen.
Stichting ABC werd aanvankelijk opgezet in reactie op aanhoudende sociale problemen, zoals armoede en werkeloosheid, die zich concentreerden in specifieke buurten, door ambtenaren ook wel ‘prioriteitswijken’ of ‘aandachtswijken’ genoemd. Inmiddels kent de stichting veertien samenwerkingsverbanden in allerlei soorten wijken in Amersfoort. Door actiever samen op te trekken hopen welzijns- en onderwijsinstanties effectiever te werken, vertelt van den Hoven: “We voorkomen dat bewoners steeds opnieuw hun verhaal moeten doen zodra ze bij een nieuwe instantie aankloppen. Omdat alle partners binnen een ABC-locatie met dezelfde kinderen en ouders werken, gaan overdrachten snel en gemakkelijk.” De wijkgerichte aanpak zou daarmee niet alleen efficiënter, maar ook gebruikersvriendelijker zijn.
Van den Hoven is nog geen half jaar schooldirecteur, maar straalt een diepgemeend enthousiasme voor ABC Rustenburg uit. Dan klinkt achter haar ineens gerommel: de toren van blokken wankelt en valt dan spectaculair om. De twee kleuters grijpen om zich heen, vegen alles bij elkaar en beginnen zonder enige aarzeling weer aan een nieuw bouwwerk. Een betere metafoor voor Stichting ABC lijkt haast niet denkbaar. De organisatie heeft zich sinds de eerste stappen twintig jaar geleden ontwikkeld tot een goed-geoliede machine, vertelt Marieke van Krugten, coördinator van ABC Rustenburg, die naast van den Hoven staat: “Zoiets als de Amersfoortse Brede Combinatie ontstaat niet vanzelf, maar creëer je met vallen en opstaan. De wijken veranderen voortdurend en op die ontwikkelingen proberen we steeds goed aan te sluiten.”
De wethouder loopt ondertussen nieuwsgierig het kunstatelier binnen, waar ze zich over een tafelgrote aquareltekening buigt en kinderen begint uit te vragen over hun bijzondere schildertechnieken. Kort erna staat ze met diezelfde kinderen en een saxofoon in haar hand stralend te wachten op de instructies van de muziekleraar. Het is duidelijk dat Ko?er Kaya hier nog uren zou kunnen blijven.
Maar de tijd dringt. “Zulke initiatieven zouden we niet alleen in Amersfoort, maar in heel Nederland moeten hebben,” zegt ze verder lopend. “Alle kinderen verdienen dezelfde kansen in het leven. Initiatieven als ABC dragen daar succesvol aan bij.”
De gemeente Amersfoort steunt de stichting sinds de oprichting en speelt een centrale rol in de continuïteit, aldus van Krugten. Als ABC-coördinator houdt zij alle betrokken partijen bij de les. “In de waan van de dag kan het uitdagend zijn om goed samen te werken. Ik ondersteun de instanties door ze steeds te vragen welke behoeften ze in de wijk zien en waarmee ze kunnen helpen.”
Een mooi voorbeeld betreft het onderwerp seksualiteit, zegt Van den Hoven: “Welzijnswerkers zagen dat dit onderwerp eerder aangestipt moest worden en niet pas als kinderen al naar de middelbare school gaan. We zijn toen gaan kijken hoe we op school meer met leerlingen kunnen praten over lichamelijkheid en hebben ook ouders erbij betrokken. Het illustreert goed dat de ontwikkeling van kinderen een gezamenlijke verantwoordelijkheid is, een van de belangrijkste uitgangspunten van ABC.”
Maar ook volwassen wijkbewoners krijgen gerichte aandacht, zegt van Krugten: “Tijdens leerlinggesprekken op diverse ABC-locaties blijkt vaak dat ouders lang niet altijd de kansen hebben gekregen die hun kinderen nu wel krijgen. Velen hebben slecht betaald werk of zijn werkeloos, maar zien zelf niet hoe ze hun situatie kunnen verbeteren. Met hen gaan we in gesprek en kijken we hoe verandering mogelijk is. Niemand staat er hier alleen voor.”
Een van de ambities van de ABC Rustenburg is een buurtplein naast de school. Van Krugten: “Rond het gebouw ligt een ongebruikte groenstrook. Het zou fantastisch zijn als we die kunnen ontwikkelen tot een klein park waar ook senioren graag komen. De ABC-locatie is eigenlijk de enige plek in deze wijk waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.” Van Krugten is nog naarstig op zoek naar fondsen, maar vol goede moed. “Als we dit samen willen, zal het ook lukken.”
De wethouder is inmiddels aangekomen bij de Taalentklas, waar kinderen extra hulp krijgen om hun taalscores in lijn te brengen met hun overige schoolprestaties. Ko?er Kaya wordt direct achter een tafeltje gezet. De les is in volle gang. De leerlingen praten net met elkaar over een artikel dat zij in de jongerenkrant 7Days lazen. Het ging over de oorlog in Irak, een zwaar onderwerp, maar ‘wel belangrijk’ vinden de leerlingen. “Je moet ook goed over zulke onderwerpen kunnen nadenken en argumenten hebben voor waarom je iets vindt,” zegt Aryan (10). Was er nog een woord dat onduidelijk was? Ja, zegt een leerling, het woord ‘taboe’. De leraar legt het direct even uit.
De wethouder is diep onder de indruk. “Wat goed dat jullie dit doen,” zegt ze. “Een goede taalbeheersing is zo belangrijk, niet alleen nu, maar ook als je later gaat studeren of solliciteren.”
Dan mag Aryan vertellen over een bibliotheekboek dat voor hem ligt. Hij kiest zijn woorden zorgvuldig. “Beschrijf de sfeer eens,” zegt de leraar. Aryan antwoordt: “Het verhaal was mysterieus, maar niet sinister.” De wethouder moet lachen. “Kennen jullie daar het verschil tussen?” vraagt ze zichtbaar onder de indruk. De leraar wijst naar een poster op het raam waar allerlei sfeerbeschrijvingen opgesomd staan. En ja hoor, daar staan de woorden en ze betekenen allebei iets anders. “Geweldig,” lacht de wethouder. Als ze weer moet gaan, geeft ze de leerlingen een high-five en fluistert ze hen toe: “Jullie komen er wel.”
Stichting ABC is een groep van veertien samenwerkingsverbanden in Amersfoort. Onderwijs, kinderopvang en welzijn werken per wijk nauw samen om kinderen en hun ouders een totaalaanbod te kunnen bieden. De ABC-locaties verzorgen na schooltijd aanvullende activiteiten, zoals lessen in sport, muziek, beeldende kunst en schaken. Ook kunnen ouders en hun kinderen er hulp krijgen van welzijnswerkers. ABC biedt al het aanbod gratis of tegen een kleine vergoeding aan.
En blijf op de hoogte van Winnaars, evenementen, onderwijsnieuws.
Inschrijven
