Overal ter wereld is de opdracht van het onderwijs hetzelfde; een proces organiseren waarin jonge mensen onder de verantwoordelijkheid van een of meerdere leraren kennis, vaardigheden en gewoonten leren om zelfstandig verder te kunnen bouwen aan hun eigen leven en dat van anderen. 

Overal ter wereld kent het onderwijs uitdagingen, ook dat is vergelijkbaar. In Nederland en België kennen we de problematiek van het tekort aan professionals; in Finland worstelen ze met de grote instroom van (kennis)migranten; in Wales implementeert men een nieuw nationaal curriculum en in Zuid Afrika (maar ook vele andere ontwikkelingslanden) hopen leraren iedere ochtend dat al hun leerlingen de weg naar school vinden. 

Overal ter wereld zijn er experts, wetenschappers en betrokkenen die uitdagingen aan de kaak stellen, oplossingen bedenken of praktijken onderzoeken. Het zijn veelal zeer betrokken ouders, bestuurders, onderzoekers, beleidsmakers, leraren, ondernemers, die stuk voor stuk streven naar het beste onderwijs  voor elke leerling.

Maar nergens ter wereld is een passend antwoord op wat werkt in elke situatie of voor elke leerling… en precies dat is hetgeen dat lesgeven zowel krachtig, lastig als uniek maakt. Niets werkt overal, maar overal werkt wel iets. Dat is de schoonheid van het vak. In het groot als het gaat over landelijke aanpakken en beleid, maar vooral in het klein. In het klaslokaal, in de interactie tussen leraar en leerling. Daar speelt iedere dag een waardevolle ‘worsteling’ die bijdraagt aan het leerproces en de ontwikkeling van leerling en leraar. In die worsteling zoeken we de balans tussen zelfstandigheid en afhankelijkheid, tussen kennis en vaardigheden en tussen nu of misschien toch een volgende keer. 

Perfect zal het nooit zijn, maar we moeten er altijd naar streven. Perfectie ontstaat bij de omarming van de imperfectie… Dus als we de worstelingen op elk niveau zien als een onderdeel van dat streven, dan zijn we misschien voor een heel groot deel heel dicht bij die perfectie. 

Ik nodig iedereen die werkzaam en lerende is in en rond het onderwijs uit om in de eerste volle week van oktober de schoonheid en waarde van het vak zichtbaar te maken. Om het onderwijs dat we met elkaar realiseren te vieren en daarin vooral te erkennen dat leren van iedereen en alle tijd is. Het onderwijsproces is nooit klaar, perfect of voorspelbaar. Dus probeer, faal, ontdek, lach, geniet en worstel. Leren doen we dan vanzelf.

Job Christians
Bestuursvoorzitter Stichting Nationale Onderwijsweek