Een school die vanaf het binnengaan goed voelt. Soms heb je dat… dat je diep van binnen voelt dat het klopt. En dat gebeurt hetkind-redacteur Rikie van Blijswijk in het Centrum voor Leven en Leren, de Synergieschool in Roermond. 

Djaby, 11 jaar, gaat er eens voor zitten halverwege de rondleiding, met zicht op de keuken waarin kinderen aan het werk zijn. ‘Door mijn autisme heb ik moeite om contact te maken met anderen’, steekt de gids van wal. ‘Ik ben er hier al veel beter in geworden. Op mijn vorige school (SO) vond ik het maar saai. Hier krijg je spannende lessen en kan ik wel de tafel van vier in een paar seconden opzeggen. Wat ook fijn is, is dat ik gewoon mag rondlopen bij de planning en de gym. Dat helpt, want ik ben een beetje ‘n druk type.’

Hij is van een cluster 3-school naar de Synergieschool overgekomen. Dit is zijn eerste jaar hier en hij voelt zich er op zijn gemak. Dat is aan alles te zien en hij raakt er niet over uitgepraat. Djaby zit in een supergave stamgroep bij meester Daniël en juf Annet.

‘Ik begin met stamgroeptijd. Daarin vertellen we elkaar wat belangrijk is voor ons. Dan gaat het over de dag van vandaag en kijken we op de actuele website wat we kunnen doen. Ik heb een individueel Ontwikkelings Perspectief Plan, en daarin staan drie doelen waaraan ik elke dag werk. Ik ben aan het leren om beter op te letten in de stamgroep en ik moet de tafels van 3 en 4 leren. Dat gaat supergoed! Ook probeer ik de werkjes in mijn map af te maken.’

Vanaf ons tafeltje zie ik aan de andere kant van de hal twee grote kartonnen leraren staan van de Synergieschool, Joost en Suzanne. Op de borden staat in begrijpelijke taal de visie en missie. Bij Suzanne staat: “Ik ben respectvol en verantwoordelijk’, ‘Ik heb een open mind en ben flexibel’, ‘Ik werk samen en vier feest’, ‘Ik ben creatief en nieuwsgierig’, ‘Ik leer door ervaring en reflecteer’, ‘Ik stel vragen en onderzoek’ en ‘Ik ga graag het gesprek aan, ook als het moeilijk is’. Bij Joost is het volgende op zijn lijf geschreven: ‘Ik ben empathisch, heb hart voor anderen’, ‘Ik heb vertrouwen’, ‘Ik ben breed geïnteresseerd en verwonder mij’, ‘Ik maag fouten en blijf leren’, ‘Ik werk vanuit passie en gebruik mijn talenten’, ‘Ik stem af op ontwikkelbehoeften van kinderen’ en ‘Ik werk toekomstgericht en duurzaam’.

De binnenhuisarchitect heeft de missie goed begrepen. Hij is erin geslaagd om een huiselijke sfeer te creëren met verrassende hoekjes, vrolijke kleuren en meubilair dat je niet snel in een school verwacht. Dat draagt onherroepelijk bij aan het gevoel dat er iets bijzonders hier in Roermond gebeurt.

Schoolleiders Jet Dekkers en Hetty Belgers dragen dat bijzonder ook uit: ‘Elk kind is voor ons speciaal,’ beklemtoont Jet. ‘We willen niet dat kinderen uit hun omgeving worden gehaald. Een leerling van ons woont in de buurt van de school. Zij zat op een SO cluster 2-school ongeveer 20 km verderop. We hebben haar hier aangenomen met ondersteuning vanuit cluster 2. Zij is hier gelukkig, ontwikkelt zich prima en speelt met vriendjes uit haar unit,’ vervolgt ze met overtuiging. Jet en Hetty, respectievelijk directeuren van een reguliere en een SBO-school, verwezenlijken stap voor stap hun gezamenlijke droom om in één school kinderen bij en met elkaar te laten spelen en leren. ‘Net zoals thuis.’

Aanleidingen zijn Passend Onderwijs en oude schoolgebouwen, die lek en koud zijn en toe aan renovatie. Een eerste compromis, met rechts in het gebouw regulier onderwijs en links de SBO, is niet wat ze willen. Een buurtschool voor alle kinderen een curriculum met gepersonaliseerd leren willen ze waarmaken. Maar hoe?

In scholengroep Swalm en Roer, waaronder 23 scholen ressorteren (waarvan 1 SBO),  deden ze vier jaar geleden een oproep om mee te denken over de visie op Passend Onderwijs. Met 20 mensen werd het gesprek verder gevoerd, opgefleurd door grote bossen bloemen, takken en meer natuurmaterialen. Die werden de metafoor voor hun droom om schoonheid te geven aan leraren en leerlingen.

De ouderbetrokkenheid is groot, maar er zijn ook meteen zorgen: is er wel voldoende aandacht voor alle kinderen als ze in één groep zitten? Wordt mijn eigen kind niet tekort gedaan?
 

Ze begonnen voorzichtig met zowel de reguliere als de SBO-school in de noodlocatie waar zij drie jaar gehuisvest zouden worden. De start was in één gebouw, maar wel alles gescheiden. Al snel in dat eerste jaar werden de kinderen nieuwsgierig naar elkaar en tegen de herfst waren er gezamenlijke pauzes. Sinterklaas en Carnaval werden samen gevierd. Richting de zomer richtten de leraren een gezamenlijke onder-, midden- en bovenbouw in. Alleen de schoolverlaters zaten in een aparte groep. In het derde jaar namen kinderen gezamenlijk deel aan workshops.

In september 2016 is gestart in het nieuwe gebouw, met volledig gemixte stamgroepen van maximaal 18-20 leerlingen - met en zonder toelaatbaarheidsverklaring - en leerlingen die een breed ondersteuningsprofiel vragen, zoals moeilijk lerende kinderen, een bijna blind en een doof kind, verdeeld in 4 units. Leraren werken intensief samen met de ambulante begeleiding en kunnen nu zelf ook extra begeleiding bieden.

‘We zijn blij met wat we al bereikt hebben’, zegt Hetty, ‘we hebben geluk met dit gebouw en zien dat het goed is wat we doen. De onzekerheid hebben we vastberaden omhelsd. Elke keer staan we voor nieuwe uitdagingen; we willen in die onzekerheid blijven en oplossen wat nodig is. Stap voor stap komen we dichter bij de stip aan de horizon.’ Bescheiden als de beide schoolleiders zijn noemen ze de leerlingen, hun ouders en de leraren als hun inspiratiebronnen, maar ook Sjef Drummen van Agora en Jos de Vriend, de bestuurder van Swalm en Roer, hielpen hen vol te houden op hun pionierstocht.

‘We willen met het hart begrijpen’, legt Jet uit ‘en werken vanuit eigenaarschap, vertrouwen en het lef om het niet te weten. Het gaat hier om van mij- naar ons en van kennis naar kunde. We danken veel aan het werk van onder andere Luc Stevens, Gert Biesta en Rob Martens. Ons curriculum is gebouwd op verwondering en nieuwsgierigheid. De verhalen en de geschiedenis liggen in deze omgeving voor het oprapen. Daar maken we gebruik van, evenals van de kernconcepten van Wittering.nl. We doen wat nodig is. Een meisje dat niet kan lezen of schrijven, speelt hier wel piano. Leerlingen kunnen in de schooltuin werken of eten maken in de keuken. Muziek, judo, dans, slagwerk, mindfulness, vriendjestraining en yoga zijn ook in het reguliere programma opgenomen.’
 

‘Wij zijn hier voor onze kinderen. We noemen de school een Centrum voor Leven en Leren, want in het leven leer je. Dat doe ik zelf nog elke dag’, zegt Jet. ‘Ooit stelde ik de ouder van een kind met moeilijk gedrag in een gesprek voor om met medicatie te beginnen. Die moeder vroeg mij op de man af voor wie dat nou noodzakelijk was. Voor haar kind of voor de leraren? Ik schaamde mij, want toen drong echt tot mij door dat ik wilde dat dit kind zich moest aanpassen aan ons. Hier doen we dat anders. Wij passen ons aan het kind aan en bieden wat het nodig heeft.’
 

Meer weten? www.synergieschool.nl