Je kunt de krant niet openslaan, de radio of de tv niet aanzetten, of het gaat over het onderwijs. Ook nu weer, want voor het eerst sinds 15 maart starten de (vo)scholen weer met alle leerlingen en medewerkers op school. Iets meer dan een half jaar geleden had niemand kunnen bedenken dat dat ooit zo bijzonder zou zijn want wat is vanzelfsprekender dan de start van weer een schooljaar? Maar inmiddels, ruim een half jaar verder, zijn we eraan gewend geraakt dat alles er net even anders uitziet dan normaal, hebben we ons dagelijkse doen en laten aangepast en houden we er rekening mee dat situaties ook zo weer kunnen veranderen.  

Het aantal grote besluiten dat tijdens een crisis van deze omvang wordt genomen is duizelingwekkend. En veel van die besluiten raakten het onderwijs en daarmee de scholen, de leerlingen en leraren, in het hart. Toen de regio ‘Midden’ half juli als laatste op vakantie ging, kwam er een einde aan een periode van vier maanden die voor iedereen nieuw was. Niemand had ooit meegemaakt dat de schoolgebouwen twee-en-een-halve maand nagenoeg gesloten waren, of dat het centraal examen werd geschrapt. Niemand had ooit een ‘anderhalvemeterschool’ ingericht. En toch ging het onderwijs door. Wie begin dit jaar had voorspeld dat nagenoeg alle scholen binnen een paar dagen onderwijs op afstand zouden realiseren, zou voor gek zijn verklaard.  

We zijn inmiddels vele dilemma’s, maatregelen en persconferenties verder, maar als mij iets is bijgebleven is het het besef dat als de urgentie hoog is, het onderwijs blijkbaar razendsnel kan veranderen. In het belang van leerlingen. Het onderwijs werd in een paar maanden tijd (weliswaar tijdelijk) grondig verbouwd terwijl de winkel openbleef. De collectieve leercurve van de sector was nog nooit zo steil. Maar de grote vraag is wat we ervan meenemen. Hoe benutten we geleerde lessen in de toekomst? Op scholen heb ik de afgelopen maanden vaak gehoord dat er veel goeds is om te behouden. Als vereniging hebben we de commissie Damhof ingesteld om dat voor de sector in kaart te brengen.  

Jullie zullen jezelf en collega’s waarschijnlijk dezelfde vraag stellen -wat leren we van deze unieke periode?-en anders roep ik jullie op dit te doen. Ook al zijn jullie druk met het onderwijs aan leerlingen, het contact met hen en al het andere dat het onderwijs zo mooi en belangrijk maakt– en worden jullie daarnaast in beslag genomen door noodzakelijke randvoorwaarden om onderwijs op school weer mogelijk te maken: ventilatie-eisen, en het handhaven van de afstand tussen leerlingen en personeel. De kranten zullen er nog wel even vol mee staan, met praktijkverhalen die tonen hoe groot de inzet, daadkracht en veerkracht van de sector is. Eigenschappen die we nog een tijdje langer nodig zullen hebben. Het wordt een marathon. Die houden we vol, in het belang van de leerlingen, want die hebben ons nodig.  

Uit de Nationale Onderwijskrant, najaar 2020